Tradycyjne polskie sery: które warto znać?

Cebularz lubelski, jabłka grójeckie, rogal świętomarciński to prawdziwie polskie wyroby, które zasłynęły na całym świecie! Warto poznać też tradycyjne polskie sery. Okazuje się, że nasz kraj ma całkiem niezłe portfolio tradycyjnych serowarskich wyrobów. Jakich serów z Polski warto spróbować, oprócz oscypka? Poznaj tradycyjne polskie sery oraz metody ich wyrabiania!

Sery z Polski

Tradycyjne polskie sery to bogactwo kulinarnego dziedzictwa Polski. Zarówno przepis, jak i metody wyrabiania są znane od pokoleń. Polska słynie z produkcji serów regionalnych, które charakteryzują się unikalnymi cechami smakowymi i aromatycznymi, związanymi z konkretnym regionem Polski. Inne sery wyrabia się w górach, inne na Pomorzu.

Na oficjalnej liście polskich produktów regionalnych i tradycyjnych chronionych w UE figuruje aż 5 serów!

Oscypek

Oscypek to prawdziwy symbol Tatr! Szacuje się, że do przyrządzenia jednego, prawdziwego oscypka potrzeba mleka od ok. 20 owiec. Nie są to pierwsze lepsze owce – oscypki powstają z mleka owiec znanych jako Polska Owca Górska. Wyrabianie oscypka jest skomplikowane i czasochłonne. Tak naprawdę tylko kilkudziesięciu baców wyrabiających te serki na Podhalu posiada unijne certyfikaty jakości.

Jak rozpoznać oryginalnego oscypka? Ważny jest wygląd, zapach i smak. Prawdziwy oscypek ma jasnobrązową, nieco pomarańczową skórkę i jasne, białe lub lekko kremowe wnętrze. Oscypki to sery wędzone. Ich smak i zapach są naprawdę charakterystyczne – słone, ostre i wyraźnie wędzone. Można by stwierdzić, że prawdziwy oscypek pachnie dymem i ogniskiem, i naprawdę wyraźnie smakuje! Certyfikowany oscypek powinien zawierać minimum 60% mleka owczego.

Prawdziwy oscypek jest produktem w pełni naturalnym, wytwarzanym bez dodatku konserwantów i sztucznych barwników. Dzięki temu jest on ceniony przez wielu smakoszy jako jedna z wyjątkowych polskich specjalności serowych. Wielokrotnie gościł w rankingach najlepszych serów na świecie!

Bryndza podhalańska

To kolejny ser, który podobnie jak oscypek, wytwarzany jest z mleka owczego. Bryndza jest serem miękkim, podpuszczkowym. Do wyprodukowania 1 kg bryndzy potrzeba od 4 do 6 litrów mleka.

Wyrabianie bryndzy wygląda niemal tak samo od dekad! Bryndza w smaku jest słona, ostra, czasem lekko kwaśna.  Smak prawdziwej bryndzy może się nieco różnić w poszczególnych miesiącach. Związane jest to z sezonowymi roślinami i ziołami na lokalnych pastwiskach. Ma barwę białą lub biało-kremową. Kształt prawdziwej bryndzy podhalańskiej jest nieregularny – najczęściej zależy od opakowania, w jakim ser jest sprzedawany.

Bryndza podhalańska jest pierwszym polskim produktem spożywczym, który został zapisany w unijnym rejestrze jako Chroniona Nazwa Pochodzenia. Oznacza to, że aby mieć do czynienia z prawdziwą bryndzą podhalańską, musi ona powstać tylko w określonym regionie Polski:  na Podhalu w powiecie nowotarskim, tatrzańskim oraz 6 gminach z powiatu żywieckiego: Milówka, Węgierska Górka, Rajcza, Ujsoły, Jeleśnia i Koszarawa.

Ser koryciński swojski

Nazwa Sery Korycińskie Swojskie pochodzi od miejscowości Korycin, która znajduje się w północno-wschodniej części Polski. To lokalna odmiana serów podpuszczkowych wyrabianych z niepasteryzowanego mleka krowiego. Miejscowe legendy głoszą, że mieszkańcy Korycina nauczyli się tajników serowarstwa od samych Szwajcarów, którzy brali udział w walkach na Podlasiu podczas potopu szwedzkiego.

W pierwotnej wersji serów korycińskich wykorzystywano wysuszone i starte na pył żołądki cielęce jako podpuszczkę. Obecnie zastąpiono je podpuszczką mleczarską. Do wyprodukowania krążka sera o wadze ok. 3 kg i średnicy 30 cm potrzebne jest ok. 25 litrów mleka. Smak sera korycińskiego zależy od czasu leżakowania, jak i pory roku, w której został wytworzony. Często serowarzy urozmaicają ser ziołami, przyprawami i czosnkiem.

W 2005 roku ser koryciński swojski został wpisany na listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Wielkopolski ser smażony

Wielkopolski ser smażony to tradycyjny przysmak, wytwarzany od wielu lat według tej samej receptury! Charakterystyczny smak i zapach to efekt procesu gliwienia twarogu i smażenia z dodatkiem masła (lub masła i kminku). Zależnie od masła wykorzystanego do produkcji ser może mieć barwę od jasnokremowej po żółtą. Smakuje równie dobrze na ciepło, jak i na zimno.

Dla mieszkańców Wielkopolski ser ten uchodzi za prawdziwy smak dzieciństwa! Już w 1899 r. wydano książkę „Gospodyni doskonała, czyli przepisy utrzymania porządku w domu i zaopatrzenia…”, w której umieszczony był przepis na ser smażony wielkopolski. Został wpisany na listę produktów tradycyjnych w 2005 roku.

Tradycyjne sery kaszubskie

Wśród tradycyjnych polskich serów na wyróżnienie zasługują także wyroby z Kaszub i Pomorza, takie jak Old Sellin czy Kaszëbsczi Sër od Starej Mleczarni. To sery podpuszczkowe dojrzewające, które wyrabiane są według kaszubskich receptur. Warto wiedzieć, że tradycja produkcji sera w Zielinie sięga okresu międzywojennego! Smak serów kaszubskich to zasługa specyficznej flory lokalnych pastwisk, na których wypasają się krowy. Do tego Pomorze uchodzi za jeden z najczystszych regionów Polski.

Kaszëbsczi Sër został wielokrotnie nagrodzony na arenie krajowej i międzynarodowej. Wśród wyróżnień znajdują się Certyfikat Dobry Produkt oraz medal serowarskiego konkursu Good Cheese. Kaszëbsczi ser w wersji z czarnuszką znalazł się także wśród 15 nagrodzonych laureatów Certyfikatu „Dobry Produkt”. Jury docenia przede wszystkim wysoką jakość sera, „czystą etykietę” oraz innowacyjne podejście do produkcji, połączone z tradycyjną i regionalną recepturą.

Tradycyjna receptura, serowarski kunszt, tylko naturalne składniki i określone procesy produkcji sprawiają, że smak kaszubskich serów jest naprawdę wyjątkowy wśród polskich wyrobów!

Zobacz także: 5 faktów dla smakoszy sera