7 rzeczy, których nie wiesz o żółtym serze!

Czy wiesz, że przeciętny Polak zjada ok. 13 kilogramów żółtego sera rocznie! W Polsce najchętniej wybieramy goudę i maasdamer, za to  we Włoszech króluje parmiggiano reggiano. Aby zrobić kilogram prawdziwego sera potrzeba aż 10 litrów mleka. Czego nie wiesz o żółtym serze? Poznaj 7 nieoczywistych faktów i ciekawostek, które zaskoczą nawet koneserów sera!

1. Dlaczego ser żółty jest… żółty?

Ser wyrabia się z mleka. Mleko jest białe. Skąd więc żółta barwa uwielbianej goudy, edamskiego, cheddaru lub parmezanu? Żółty kolor sera to zasługa prowitaminy A, czyli beta-karotenu. Ta nazwa kojarzy ci się z marchewką? I słusznie! To właśnie ten naturalny barwnik odpowiada za pomarańczowy kolor marchewki. Beta-karoten występuje także w innych warzywach, owocach, a także trawie, którą żywią się wypasane na łąkach krowy.

Poziom beta-karotenu jest ściśle związany z tłuszczem mleka. Im więcej tłuszczu, tym więcej beta-karotenu. Gdy serowarzy dodają do mleka kultury bakterii i podpuszczkę, a następnie podgrzewają skrzep, beta-karoten staje się widoczny. Zimą, gdy krowy nie przebywają na łąkach, a ich dieta jest uboższa w beta-karoten, dopuszczalne jest używanie naturalnych barwników. Kolor sera powinien być naturalny (od jasnożółtego po żółty) i jednolity.

Pamiętaj, że prawdziwy ser żółty nie będzie miał w składzie sztucznych barwników!

2. Polskie korzenie sera żółtego

Badania przeprowadzone przez naukowców dowodzą, że produkty najbardziej przypominające znany dzisiaj ser żółty powstawały na terenie Kujaw i Pomorza już ponad… 7 000 lat temu! To właśnie w czasach neolitu ludzie nauczyli się uprawiać zboże i hodować bydło. Analiza śladów na prehistorycznej ceramice z terenów Polski udowodniła, że gliniane naczynia z charakterystycznymi otworami były używane do osączania mleka.

Wcześniejsze dowody na przetwarzanie mleka, by uzyskać inny produkt, znaleziono tylko na Bliskim Wschodzie. Nie ma jednak dowodów, że robiono tam ser. Można więc stwierdzić, że pierwszy ser na świecie powstał na ziemiach Polski!

3. Bogactwo wartości odżywczych

Ser żółty to bogactwo łatwo przyswajalnego wapnia, fosforu i cynku. Jedzony w odpowiednich ilościach, będzie doskonałym składnikiem zdrowej, zbilansowanej diety. W prawdziwym, naturalnym serze żółtym znajdziesz białko, witaminy (A, E, K i D) oraz witaminy z grupy B niezbędne do prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego i nerwowego.

Warto wiedzieć, że ser żółty bogaty jest w tryptofan, czyli aminokwas, który pobudza organizm do wytwarzania serotoniny. Serotonina, zwana „hormonem szczęścia”, odkrywa znaczącą rolę w przesyłaniu impulsów między komórkami układu nerwowego. Dzięki serotoninie odczuwamy radość i szczęście.

Zalecana dzienna dawka sera żółtego to ok. 30-40 g dziennie.

4. Ser na zimno, ser na ciepło

Ser żółty to niezastąpiony składnik kanapek, dodatek do makaronów, sałatek i przekąsek. Doskonale smakuje także podany na desce serów w towarzystwie bakalii, orzechów, pieczywa i winogron. Polacy jedzą sery żółte 1-3 razy w tygodniu!

Chętnie spożywamy także ser żółty na ciepło. Emmentaler, gouda i cheddar dobrze się topią, dlatego sprawdzą się do zapiekanek, founde, tostów i sosów serowych. Jeżeli chcesz przygotować idealnie ciągnący się ser na ciepło, wybierz gatunki dojrzewające, podpuszczkowe z większą zawartością tłuszczu i niskim pH. Więcej przeczytasz w artykule Ser na ciepło: jaki wybrać? Który najlepiej się topi?

5. Serowa etykieta

Zastanawiasz się, jak przygotować deskę serów? Zapoznaj się z serową etykietą, zanim przygotujesz ten smaczny zestaw przystawek! Sery należy układać od lekkich, łagodnych aż do bardziej wyrazistych i ostrych gatunków. Do każdego gatunku sera należy użyć innego noża – tak, by nie mieszać smaków.

Na desce serów najlepiej sprawdzą się twarde sery żółte, takie jak parmezan i Old Sellin, a także półtwarde, takie jak sery typu gouda i cheddar. Najlepiej podawać je pokrojone w słupki lub kostki. Jeśli zamierzasz zaserwować większą porcję żółtego sera, połóż na desce specjalny nóż.

6. Kosmiczny ser żółty

To właśnie ser żółty był w kosmosie! Holenderski astronauta André Kuipers, za zgodą NASA, zabrał w 2011 roku swój ulubiony ser w kosmos. Po skrupulatnych badaniach 10 kilogramów żółtego sera Old Amsterdam poleciało na Międzynarodową Stację Kosmiczną.

Gdy podróże w kosmos staną się codziennością, miłośnicy sera mogą być spokojni – ich ulubiony produkt świetnie znosi latanie rakietą.

7. Kryminalna strona sera żółtego

Ser jest najczęściej kradzionym produktem spożywczym na świecie! Według obliczeń aż 4% światowej produkcji sera zostaje skradzione. Sery, szczególnie żółte, dojrzewające są niezwykle atrakcyjnym towarem dla złodziei. Amerykański ekonomiści uważają, że serowe kradzieże najczęściej kończą się odsprzedażą dla mniejszych przedsiębiorców i restauracji.

Kradzieże serów są znacznie łatwiejsze od kradzieży kosztowności, takich jak biżuteria czy samochody. Każdy krążek sera jest oznaczany przez producenta indywidualnym numerem. Złodzieje jednak po prostu wycinają oznaczenia i sprzedają ser innym podmiotom. Jednym z wyjątkowo cennych łupów jest włoski Parmigiano Reggiano.

Teraz już wiesz wszystko o żółtym serze, jak na prawdziwego smakosza przystało!